Zdarza się, że rodzice zauważają u noworodka nieprawidłowe wybrzuszenie, zaczerwienienie lub obrzęk w okolicy pępka dziecka. Wybrzuszenie to powiększa się, gdy dziecko napina się i płacze, natomiast zmniejsza się, gdy dziecko jest spokojne. Czym jest to wybrzuszenie i czy należy się martwić? Jakie są sposoby leczenia tej przypadłości?
Jak objawia się przepuklina pępkowa u niemowlaka?
Przepuklina pępkowa objawia się jako wybrzuszenie lub obrzęk w okolicy pępka. Obrzęk może stać się bardziej zauważalny, gdy dziecko płacze, pręży się i napina brzuszek. Może się natomiast zmniejszyć lub zniknąć zupełnie, gdy dziecko jest spokojne. Przepuklina pępkowa nie daje zwykle innych objawów. Z przepukliną mamy częściej do czynienia u wcześniaków oraz dzieci z niską masą urodzeniową. Jakie są przyczyny pojawienia się przepukliny pępkowej u niemowląt? Przepuklina powstaje jeszcze w życiu płodowym. Gdy płód rozwija się w czasie ciąży, w mięśniach brzucha pojawia się mały otwór, przez który przechodzi pępowina, łącząca matkę z dzieckiem. Po urodzeniu ten otwór w mięśniach brzucha powinien się zamknąć. U niektórych dzieci nie następuje jego całkowite zamknięcie przed porodem. Gdy niemowlę płacze i pręży się, dochodzi do wypchnięcia fragmentu jelit przez ten otwór, czasem także tkanki tłuszczowej. To powstałe w ten sposób wybrzuszenie widoczne na ciele nazywa się przepukliną pępkową. Warto dodać, że przepuklina pępkowa nie jest bolesna i dziecko nie odczuwa z jej powodu szczególnego dyskomfortu.
Leczenie przepukliny pępkowej u niemowląt – plastrowanie czy operacja?
W przypadku zauważenia przepukliny pępkowej u niemowlaka konieczne jest udanie się do lekarza. Lekarz przeprowadza badanie palpacyjne, które pomaga zdiagnozować przepuklinę pępkową, a także określić jej wielkość i charakter. Jak wygląda leczenie przepukliny pępkowej? Wiele przepuklin pępkowych zamyka się samoistnie, najpóźniej w wieku od 3-4 lat. Lekarz może zalecić określony sposób postępowania z dzieckiem, który ułatwia wchłonięcie się pępowiny. Często zaleca się układanie niemowlaka na brzuszku, ponieważ w takiej pozycji wzmacniają się mięśnie brzucha oraz jelita są w naturalny sposób uciskane. Czasami lekarz może zalecić przyklejenie specjalnego plastra na pępek. Na rynku dostępnych jest wiele plastrów, stosowanych w leczeniu przepukliny pępkowej. Plastrowanie nie zawsze jest skuteczną i wystarczającą metodą leczenia. Dodatkowo należy pilnować, aby dziecko nie miało odparzeń lub reakcji alergicznych na przyklejony plaster. Poleca się stosowanie odpowiedniej diety u dziecka, w szczególności zapobieganie zaparciom, aby dziecko nie musiało się zbytnio naprężać. Jeżeli przepuklina pępkowa nie zamknie się samoistnie, a także w sytuacji, gdy przepuklina jest bardzo duża, zaleca się interwencję chirurgiczną. Jest to rutynowy zabieg, który wykonuje się w znieczuleniu ogólnym. Czasami dochodzi do sytuacji, gdy jelita zostają uwięzione w przepuklinie pępkowej. Nazywa się to przepukliną uwięzioną. Wybrzuszenie może być twarde i czerwone, a dziecko zwykle odczuwa silny ból. Może także pojawić się gorączka. W takiej sytuacji szybka operacja jest konieczna. Na szczęście taka sytuacja zdarza się niezmiernie rzadko.
Objawy przepukliny pępkowej u dorosłych
Przepuklina pępkowa może wystąpić również u dorosłych, a objawy są zwykle podobne jak u dzieci. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia przepukliny są nadmierna masa ciała, przebyte wcześniej operacje jamy brzusznej, przewlekły kaszel, utrzymujące się zaparcia, a u kobiet także wielokrotne ciąże. U dorosłych można stosować leczenie zachowawcze. Dostępne są np. specjalne pasy przepuklinowe. Zaleca się także unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów. W niektórych sytuacjach, szczególnie gdy dorosły zaczyna odczuwać dolegliwości bólowe, konieczne jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego. Przyjmuje się, że operacja jest najskuteczniejszą formą leczenia przepukliny u dorosłych, nawet gdy objawy są niewielkie i mało uciążliwe. Operacja może być także przeprowadzona metodą laparoskopową lub endoskopową.
