Zaciśnięte piąstki u niemowlaka najczęściej są całkiem normalnym zjawiskiem. Gdy dotykamy rączek dziecka, ono instynktownie chwyta nas za palec. Małe dziecko nie kontroluje odruchu chwytania i działa instynktownie. W ten sposób dziecko komunikuje się ze światem zewnętrznym. Zdarza się jednak, że zaciskanie piąstek nie mija z czasem. Zaciśnięte piąstki u niemowlaka mogą zatem świadczyć o nieprawidłowym rozwoju. Jak pomóc dziecku? Kiedy udać się do lekarza?
O czym świadczą zaciśnięte piąstki u niemowlaka?
Zaciśnięte piąstki u niemowlęcia w pierwszych miesiącach życia nie powinny wywoływać zaniepokojenia. Niemowlęta zaciskają piąstki, ponieważ jest to wynik odruchu chwytnego dłoni. Jest to jeden ze sposobów komunikowania się. Możemy zauważyć, że gdy dziecko jest głodne, robi się niespokojne, a jego piąstki bardziej się zaciskają. Natomiast nakarmione, zadowolone dziecko jest bardziej odprężone i rozluźnione, a jego piąstki się otwierają. Jeśli niemowlę cały czas mocno zaciska pięści, a także bardzo mocno zaciska piąstki ze schowanymi w nich kciukami, może to być oznaką wzmożonego napięcia mięśniowego lub porażenia mózgowego. W tym przypadku mogą się pojawić także inne objawy, takie jak słaba kontrola mięśni, sztywność nóg i ramion, brak reakcji wzrokowej na twarz rodzica. Innymi niepokojącymi objawami może być zaciskanie pięści i usztywnianie całego ciała przy ubieraniu oraz np. brak umiejętności chwytania zabawek po ukończeniu 3. miesiąca życia. Takie objawy wymagają szybkiej konsultacji ze specjalistą. Należy jednak pamiętać, że każde dziecko ma swoje tempo rozwoju. Nie warto więc od razu się zamartwiać i doszukiwać nieprawidłowości. Wizyta u lekarza jest konieczna, aby wykluczyć ewentualne wady rozwojowe i uspokoić rodziców.
Kiedy dziecko powinno przestać zaciskać piąstki?
Rodzice często zastanawiają się, do kiedy zaciśnięte piąstki u niemowlaka są normalnym objawem. Kiedy dziecko powinno przestać zaciskać piąstki? W pierwszych miesiącach życia niemowlęta zaciskają piąstki, ponieważ jest to spowodowane odruchem chwytnym dłoni. Odruch ten powinien stopniowo zanikać. Od 2. miesiąca życia niemowlę powinno coraz częściej otwierać piąstki, a siła uchwytu dziecka powinna słabnąć. Najpóźniej w 4. miesiącu życia piąstki dziecka powinny być rozluźnione. Jeśli tak się nie dzieje, a u malucha nie można zauważyć tendencji do rozluźniania pięści, należy wybrać się do lekarza oraz do fizjoterapeuty, aby rozpocząć terapię. Tylko specjalista będzie umiał ocenić, w jaki sposób dziecko zaciska piąstki i czy jest to objawem choroby. Fizjoterapeuta może zalecić zestaw zabaw i ćwiczeń, które pomogą dziecku nauczyć się rozluźniać piąstki.
Jak zachęcać dziecko do rozluźnienia piąstek?
Niektóre dzieci mogą zaciskać pięści dłużej niż inne, nie jest to jednak niepokojące. Co robić, gdy niemowlę zaciska piąstki dłużej? Warto w pewnym sensie nauczyć dziecko rozluźniania piąstek i relaksu całego ciała. Istnieje kilka sposobów, dzięki którym można pomóc dziecku. Fizjoterapeuci zalecają wykonywanie masażu rączek dziecka, można także robić okłady ciepłem i zimnem na przemian. Oczywiście temperatura nie może być zbyt niska ani zbyt wysoka, aby nie wywołać dyskomfortu. Poleca się także dotykanie rączek dziecka różnymi przedmiotami, z materiałów o różnej strukturze, np. dotykanie ręcznikiem frotte, kocykiem, miękką serwetką, mizianie piórkiem, Warto pokazywać dziecku zabawkę, aby chciało ja chwycić rączkami. Zabawki powinny mieć różną strukturę i ciężar. Specjalnie dobrane zabawki, są tak skonstruowane, że niemowlak nie jest w stanie chwycić ich w dłonie i nie puścić. Aby rozluźnić zbyt napięte mięśnie całego ciała, warto wykonywać ćwiczenia w formie zabawy, które mogą być relaksujące i dla dziecka i dla rodziców. Są to np. „kosi-kosi”, dotykanie rączkami brzuszka i buzi, dotykanie twarzy rodzica. Można z dzieckiem wykonywać zabawy z piłką, zabawy polegające na dawaniu i zabieraniu dziecku przedmiotów i wiele innych. Zwykle taka forma aktywizacji dziecka przynosi oczekiwane efekty.
