Relacje romantyczne nie należą do łatwych w obsłudze – nieracjonalne działania, zazdrość, zaborczość, niedawanie drugiej stronie wystarczająco dużo przestrzeni to codzienność wielu par. I nie jest tak dlatego, że ludzie robią sobie na złość celowo – silne emocje związane z wyrzutem dopaminy, styl przywiązania, który wynieśli z dzieciństwa (ambiwalentny, lękowy, unikowy itd.) – robią swoje i sukcesywnie niszczą związki. Brak umiejętności rozmawiania cechuje większość naszego społeczeństwa – nie wszyscy potrafimy komunikować się z empatią, bo niestety w szkołach, zamiast uczyć nas przydatnych rzeczy, serwują nam X godzin lekcji wychowawczej czy religii… Jak w związkach funkcjonują osoby, które zmagają się z chorobami i zaburzeniami psychicznymi, a w szczególności z ChAD, czyli chorobą afektywną dwubiegunową? W tym artykule staram się rozpracować ten temat – zapraszam do lektury 🙂
Sprawdź nasz test na dwubiegunowość.
Czy osoba z ChAD potrafi kochać?
Bycie z osobą, która cierpi na depresję, borderline, ChAD i jakiekolwiek inne choroby czy zaburzenia, na pewno w jakimś stopniu różni się od tworzenia związku z osobą, która nie mierzy się ze swoją psychiką w takim stopniu. Dlaczego? Bo ludzie, którzy mają problemy ze zdrowiem psychicznym, mają często zaburzony obraz siebie czy innych.
Czy osoba z ChAD potrafi kochać? Oczywiście, że tak! Ludzie z ChAD potrafią kochać i są kochane, tworzą związki, mają dzieci. Farmakoterapia i psychoterapia są naprawdę skuteczne w minimalizowaniu nieprzyjemnych skutków ChAD. Istnieje stereotyp, że ludzie z chorobami psychicznymi nie są w stanie tworzyć zdrowych relacji – dlatego właśnie tak wiele osób szuka w Internecie odpowiedzi na pytanie, czy osoba z ChAD potrafi kochać. Mitów o chorobie afektywnej dwubiegunowej a związkach jest naprawdę sporo – tworzy je m.in. popkultura. Osoby zmagające się z chorobą psychiczną najczęściej ukazywane są jako toksyczne, co mija się z prawdą. Bycie chorym czy zaburzonym nie jest przecież niczyim wyborem – ludzie z ChAD i każdą inną chorobą cierpią. Kiedy ich zachowanie odbiega od normy (czymkolwiek ta norma jest…), to od razu określa się ich mianem toxic – w naszych czasach zdecydowanie nadużywa się tego słowa. I to nie tylko podczas imprezy, kiedy wszyscy śpiewają Toxic Britney Spears – teraz każde zachowanie, które komuś się nie spodoba, jest od razu toksyczne.
ChAD a miłość
Aby tworzyć zdrowy związek, trzeba ustalić swoje granice – powinniśmy to robić zawsze, nie tylko w relacjach z osobami zaburzonymi czy chorymi. Granice są podstawą – jeśli nie dajemy ich przekraczać, czyli nie poświęcamy się naszym kosztem dla drugiej strony, to naprawdę wpływa to bardzo dobrze na relacje. Każdy z nas powinien działać z myślą o drugiej osobie, ale z uwzględnieniem swoich potrzeb.
ChAD a miłość – jak kochać osobę z ChAD? Dokładnie tak, jak napisałam wyżej – można komuś pomagać, wspierać go, ale w tym wszystkim trzeba pamiętać o sobie. Porównajmy to do uczestniczenia w wypadku: jeśli za wszelką cenę chcesz pomóc komuś poszkodowanemu, to może się to również źle skończyć dla Ciebie i finalnie i tak tej drugiej osoby nie uratujesz. Wielu psychologów mówi też tak: jeśli nie założysz sobie maski z tlenem w pierwszej kolejności, to drugiej stronie również nie pomożesz jej włożyć. Po co przytaczam tu takie creepy sytuacje? Bo ukazują one, o co tak naprawdę chodzi w temacie ChAD a miłość. Osoba, która jest w manii czy depresji często potrzebuje kogoś obok – w pierwszym stanie trzeba bardzo często mieć nad nią jakąkolwiek kontrolę, żeby nie zrobiła niczego ryzykownego, a w drugim wymaga ona wsparcia na co dzień, bo depresja naprawdę potrafi wyłączyć chorego z życia. Jeśli decydujemy się na stworzenie relacji z osobą z ChAD, to niestety musimy się z tym liczyć, jednak wszystko musi mieć swoje granice – nie możemy nadwyrężać własnego zdrowia kosztem innych, bo wtedy dwie strony będą w złym stanie i będzie jeszcze gorzej. Jeśli jesteś z osobą z ChAD, to dbaj o siebie – realizuj swoje hobby, nie odcinaj się od przyjaciół i znajomych, rób to, co daje Ci radość. Tylko wtedy będziesz w stanie wspierać drugą stronę.
ChAD a zdrady
ChAD a zdrady – mania wpływa na libido. W tym epizodzie bardzo duża część osób z ChAD wchodzi w relacje (również seksualne), o które by się nie podejrzewała. Jednak czy osoby z ChAD zdradzają częściej? Nigdzie nie znalazłam żadnych badań na ten temat. Zdrady wynikają z naprawdę wielu rzeczy i najważniejsze jest to, jakie zasady ustalicie w związku, czyli co dla Was jest zdradą, a co nie. Dla wielu par zdradą jest kontakt seksualny z osobą trzecią. W części związków nawet pisanie z kimś innym jest już jakąś formą zdrady. Jeśli ustaliliście, co dla Was jest krokiem za daleko i dana osoba go zrobi (nieważne czy zmaga się ona z chorobą psychiczną, czy nie) to wtedy oznacza to, że zostały złamane jakieś warunki umowy i to, czy oznacza to koniec związku, czy nie, zależy tylko i wyłącznie od Ciebie. Nie wszystko da się naprawić – a przede wszystkim nie zawsze warto . Jednak jest naprawdę sporo par, które poszły przez zdradę na terapię, dzięki której jest między nimi tak dobrze, jak nigdy dotąd, także jest to naprawdę indywidualna kwestia. Osoby z ChAD mogą zdradzać, tak samo jak osoby bez ChAD – to, że ktoś ma problemy ze zdrowiem psychicznym, nie oznacza od razu, że na pewno ma problemy z wiernością. Nie ma żadnych udowodnionych zależności między ChAD, a zdradzaniem.
Choroba afektywna dwubiegunowa a związek
Choroba afektywna dwubiegunowa a związek – czasem bywa trudno, ale niespecjalnie częściej niż w związkach dwóch osób, które nie zmagają się z chorobą psychiczną. Ważna jest psychoedukacja – jeśli wiesz, z czym druga strona, która cierpi na ChAD, się zmaga i że pewne zachowania nie są głupim robieniem Ci na złość, to naprawdę da się pewne okresy przeczekać. Bycie w depresji niesie za sobą np. spadek libido, izolację, zamknięcie się w sobie, złość, irytację, problemy z podstawowymi czynnościami (gotowaniem, sprzątaniem itd.), dlatego wsparcie osoby, która akurat jest w epizodzie depresji, wymaga od jej partnera dużo empatii, ciepła, zrozumienia i po prostu trwania przy jej boku. Mania/hipomania również nie jest łatwym czasem i też wymaga od drugiej strony wiedzy, dlaczego jej ukochany/a się tak zachowuje.
Także poza stawianiem granic, ważna jest psychoedukacja – czytaj, co o ChAD mówią lekarze/ki i psychoterapeuci/tki, słuchaj podcastów, oglądaj wywiady z osobami, które mierzą się z tą chorobą. Pozwoli Ci to lepiej zrozumieć Twoją partnerkę czy partnera, przez co możliwe, że nie będziesz czuć tyle irytacji, lęku o drugą stronę, rezygnacji czy poczucia odrzucenia.
Facet z chorobą dwubiegunową
Facet z chorobą dwubiegunową niczym nie różni się od kobiety z ChAD – kryteria diagnozowania są takie same i z tym samym mierzą się dwie płcie. Oczywiście – kobiety i mężczyźni różnią się od siebie, jednak wiązanie się z facetem z chorobą dwubiegunową nie różni się niczym od wchodzenia w relacje z kobietą z ChAD. Poza chorobą, każda osoba ma przecież swoje indywidualne cechy charakteru – zaburzenia nie są jedyną rzeczą, która je definiuje. Możliwe, że z jednym facetem z ChAD Ci nie wyjdzie, ale z innym tak – nie ma tu reguły.
Małżeństwo z chorym na ChAD
Małżeństwo z chorym na ChAD jest jak najbardziej możliwe – sama takie znam 🙂 Jeśli macie jakieś swoje ustalania, znacie się, wiecie, jak się wspierać i jak dbać o swoje głowy, to naprawdę małżeństwo z chorym na ChAD nie musi bardzo odbiegać od małżeństwa z osobą bez problemów psychicznych. Jasne – choroba psychiczna dużo zmienia. Walka z nią jest często niesprawiedliwa, pełna łez i frustracji, dlatego wiążąc się z kimś, kto zmaga się z jakimkolwiek zaburzeniem psychicznym, trzeba wziąć na klatę to, że nie zawsze będzie kolorowo i będą okresy, w których będzie naprawdę do bani. Jednak jeśli zadbasz o filary zdrowego związku, czyli o: ustalenie swoich granic, psychoedukację i umiejętność empatycznej komunikacji, to wspólne życie będzie łatwiejsze. Jeśli po przeczytaniu artykuły masz jakieś przemyślenia w temacie Choroba afektywna dwubiegunowa, a związek, którymi chciałbyś/abyś się podzielić, to daj znać co Ci chodzi po głowie w komentarzu 🙂
